همه چیز درباره جوغن ها

جوغن چیست؟

واژه جوغن از دوران بسیار دور یکی از اصطلاحات پرکاربرد در بین کردها و لرها بوده است. این واژه در زبان آریایی یعنی کاسه و هاون و شکل های گوناگونی دارد مانند مربع، مستطیل، دایره و….
از بارز ترین شکل استفاده جوغن ها شکل دایره ای آن است . هنگامی که جوغن دایره ای به شکل عمودی بر روی سنگها باشد نمایانگر گنجینه ای نهفته در زیر آن سنگ است.

در کل میتوانیم بگوییم که جوغن به مثل یک نشانه و نماد در بین گذشتگان کاربرد داشته است و در طول تاریخ از آن بسیار استفاده کرده اند. نکته قابل اهمیت این است که ممکن است این نمونه جوغن ها در مناطق مختلف به صورتهای مختلفی دیده شود . مثلا در شرق ممکن است دایره ای ایجاد شده باشد و یا در غرب ممکن است به شکل مربع باشد.

در بین فرهنگ ایرانی ها جوغن به عنوان کلمه ای بسیار آشنا یاد میکنند و همینطور هم در فرهنگ ها و مناطق گوناگون وجود دارد ولی ممکن هم هست ک تعداد افرادی اسم این واژه را نشنیده باشند ولی اکثرا با کلمه جوغن آشنا هستند .اسم های زیاد و گوناگونی دیگری ام در مناطق دیگر وجود دارد که در انها هم از جوغن استفاده شده مانند جوغان تپه (از روستاهای قدیمی استان کردستان)

انواع جوغن ها

1…اگر یک جوغن کوچک درون یک جوغن بزرگ تری بود نمایانگر این است که یک اتاق درون اتاقی دیگر وجود دارد جهت بررسی کردن بیشتر آن لازم است قطر جوغن بزرگ را اندازه گیری کرد و از نشانه‌های موجود استفاده کرد.

2…همانطور همان طور که گفتیم احتمال دارد جوغن ها به شکل مربعی باشد در این نمونه جوغن ها لازم است اندازه یک ضلع آن را پیدا کرد و تقسیم بر ۴ کنیم و بعد از آن باید به دنبال نشانه های دیگری برویم. اصولاً جوغن هایی که به شکل مربع هستند برای وجود قبر استفاده می شود مثلا برای قبر کاهن ها راهبان از این نمونه جوغن ها استفاده میکردند. اصولاً این نمونه جوغن ها از سمت راست شروع می شود و بدون هیچ فاصله ای امتداد می یابد لازم است در نظر داشته باشید که گنج و دفینه ها در زیر این جوغن ها پیدا نخواهد شد و اینها فقط یک قبر هستند.

3…در مکانی که میخواهند وجود چاهی را اطلاع دهند از جوغن هایی به شکل مخروطی استفاده می شود ولی اگر این شکل مخروطی به صورتی باشد که مخروطی در مخروط بزرگتر باشد نمایانگر چاه نیست.

4… حالا به تفسیر جوغن های مثلثی شکل می پردازیم این نمونه جوغن ها را به دو صورت تفسیر کرده‌اند اگر بر روی سنگ حکاکی شده اند و به صورت برابر باشند به احتمال خیلی زیاد به قبر فردی یهودی اشاره دارد و محاسبه کردن آن به این شکل است که در سمت نوک تیترز مثلث تپه یا غاری موجود است که مقبره در آن قرار دارد و همینطور هم طلسم ها و تله های سختی را دارد.
حالا در صورتیکه این مثلث ها بر روی دیوار قاری تشکیل شده باشند نمایانگر گنج و دفینه های خیلی بزرگ است که در زیر زمین موجود است البته لازم است بدانید رمزگشایی این نوع روغن ها خیلی دشوار است.

5… جوغن هایی هم وجود دارد که به شکل کاسه وارونه هستند برای محاسبه این نوع جوغن ها لازم است برای آغاز قطر و عمق آن ها را به دست آورد.

6… و جوغن هایی که قطر آنها هم اندازه با عمقش باشد و بیشتر از ۱۲ سانتی متر باشند طریقه محاسبه آن به این شکل ۳/۳۲ است.

7… اگر جوغنی موجود باشد که دایره ای به لبه آن وصل شده باشد نشانگر این است که در آن منطقه تپه های دیگر وجود دارد که حاوی جوغن هایی دیگر است و لازم است آن جوغن ها را محاسبه کرد.

8… جوغنی که درون آن دیواره های با وجود سوراخ هایی باشد برای محاسبه آن لازم است در طول ۶ متر روبه‌روی آن حرکت کنیم.

9… و اما جوغنی که عمقی طولانی تر از قدرت داشته باشد لازم است که عمق این جوغن ها به طرف جنوب غربی محاسبه شود.

10… جوغنی که یک شکافی از آن خارج شده یک نمونه دیگر از جوغن هاست .این نمونه جوغن ها اصولا به طرف شمال غربی و همچنین جنوب غربی است که باید طول شکاف را محاسبه کرد و همین طور در مسیر شکاف حرکت کرد.

11… جوغن هایی که دهانه آن ۳ تا ۷ سانتیمتر باشد و عمق آن کمتر از ۲ سانتی متر باشد برای محاسبه کردنشان لازم است عمق این جوغن ها را تقسیم کنیم بر ۳/۳*۷ کنیم و با قطرآن جمع کنیم.

جوغن و نقش آن در دفینه یابی

جوغن ( jouwghan ) یا به اصطلاح حکاکی سنگی و سودآبه از دیرباز در ایران باستان کاربردهای متنوعی داشته است. در دوره مهرپرستی کاربرد آیینی (اجرای مراسمات قربانی برای آناهیتا و ریختن خون در جوغن)، در دوره اشکانی کاربرد تدفینی-عقیدتی (برگزاری مراسم خاکسپاری همراه با سوزاندن روغن سیاه در جوغن) و همچنین در دوره ساسانی و اسلامی نیز کاربرد ابزاری داشته است (خرد کردن گیاهان در جوقان و ساخت دارو).

جوقان در گویش گنابادی یعنی علامت ، نشانه ، تورفتگی ، کنده کاری هایی که روی سنگ انجام میگرفته و نشانه وجود گورها یا قبرستانهای گبری در آن نزدیکی است. کاوشگران گنج های باستانی بر این باور هستند که در نزدیکی جوغن ها گور های دفینه دار وجود دارد. اگرچه این مورد همیشه صادق نیست اما ماهیت و کاربرد جوغن ها در دنیای باستان احتمال وجود دفینه را افزایش می دهد.

همه انواع جوغن دارای دفینه نیستند و برای اینکه یک جوغن باردار باشد این سه عنصر باید در نزدیکی جوغن وجود داشته باشد:

آب
تپه یا زمین شیب دار به سمتی که خورشید صبح ها بصورت مایل به آن بتابد و تقریبا در تمام طول روز نور خورشید به آنجا تابیده شود.
منطقه مسکونی قدیمی و تخریب شده و در کل نشانه ای از وجود زندگی در محل
از معمول ترین انواع جوغن میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

جوغن گرد
جوغن مربعی
جوغن مستطیلی
جوغن مثلثی
جوغن بیضی شکل
جوغن لوزی شکل
جوغن های تکی و چند تایی
اولین معیار در تشخیص انواع جوغن کیفیت است ، باید حکاکی ها یکنواخت و اصولی باشد و حتی اگر فرسایش بر روی آنها تاثیر گذاشته باشد، باز هم بتوان تاثیرات دست بشر را بر روی آن مشاهده نمود.عمق آنها از ۵ سانت شروع می شود و گاها تا ۳۵ سانتی متر نیز دیده شده است و قطرشان بین ۵ سانتی متر تا ۱ متر هم می باشد. در هر قبری انتظار وجود هدایای ارزشمند را نداشته باشید و بدنبال نشانه های قبر حاکم ، سردار و مقامات بلند پایه و یا گورهای گبری باشید تا احتمال موفقیت شما افزایش پیدا کند.

جوغن دایره ای :

بیشترین جوغن دیده شده در ایران جوغن دایره ای است و نشانه ایی است که به وفور دیده می شود و نشانه قبر است و مشابه آن به صورت طبیعی بسیار یافت میشود و برای شناخت آن باید توجه داشت که جوغن بسیار منظم بوده و مشخص است که با دست کار شده و حفره های طبیعی منظم نیستند (دایره ای شکل کامل نیستند). مزار در این نوع جوغن ها فاصله ی چندانی با خود حفره دایره ای نداشته و حداکثر در فاصله ۱ تا ۵ متری از آن قرار دارد. اگر حکاکی های کوچک به تنهایی وجود داشته باشند به معنای یک تک مزار می باشند.

جوغن مثلثی :

در مورد جوغن مثلثی تفاسیر متفاوت و گاها متضاد بیان میشود اما باورهای کلی موارد زیر میباشد :

بدین معنی میباشد که دفینه در محلی سر بسته قرار دارد و اگر مثلث دارای زاویه تیزی باشد، در جهت نوک تیز آن باید کاوش انجام شود و اگر نداشته باشد، باید در اطراف به دنبال ساختارهای متفاوت و یا نشانه های کمک کننده بود.
دارای معانی دینی و آئینی بوده (به خصوص در مسیحیت)
در بعضی تمدنها و فرهنگ ها مثلث به عنوان در ورودی استفاده شده است و بهتر است در جهت نوک تیز مثلث جستجو انجام شود.
در تمدن های بسیار قدیمی از خود مثلث به عنوان درب ورودی استفاده میشده است (به شکل پلمپ)
در صورتی که بر روی صخره حکاکی شده باشد و ضلع های مثلث برابر باشند نشان از دفن شدن فردی یهودی در نزدیکی دارد که معمولا با ارزش هستند.
مثلث نمادیست که طبقه کاتبان و حاکمان از آن استفاده میکردند و افراد عادی حق استفاده از آن را نداشتند و نشان از این است که فرد مهمی در آن حوالی دفن شده و افراد مهم نیز دارای مقبره و هدایای با ارزش هستند.
جوغن مربعی :

در مورد این نوع جوغن نیز بحث و اختلاف نظر وجود دارد اما باور های کلی مواردی است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم. حکاکی های مربع و مستطیل قطعا نشانه مزار می باشند. این نشانه ها به معنای گوردخمه ، مزار اتاقی و … هستند. ابعاد حکاکی به ما درباره اینکه چگونه مزاری می باشد، اطلاعات می دهد. حکاکی مربع به عمق ۴ – ۵ سانتیمتر، به معنای قبرستان کلیسا می باشد. حکاکی های مربعی در ابعاد کوچکتر به معنای مزار مردی با رتبه بالا می باشد و این مزار ها به شکل گور دخمه و یا قبر اتاقی می باشند. حکاکی مربعی که درونش حکاکی گرد وجود دارد، به طور مستقیم، نشان دهنده قبر اتاقی می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره جوغن می توانید کتاب جوغن نامه و راز های پنهان در دفینه یابی را مطالعه کنید.